Zamek Krzyżacki w Kętrzynie

 

    Do budowli leżących na Szlaku Gotyckich Zamków zaliczamy również zamek krzyżacki w Kętrzynie.

Fot. 1 Zamek Krzyżacki w Kętrzynie, 

Źródło: Szalone walizki, https://www.szalonewalizki.pl/zamek-w-ketrzynie-dlaczego-warto-odwiedzic/, (dostęp 12.07.2022 r.). 

     Pierwsze wzmianki na temat warowni, dotyczące drewniano-ziemnej strażnicy, pochodzą z 1329 r., natomiast ceglaną budowle zaczęto znosić w połowie XIV w. Strażnica zbudowana była na planie czworokąta, jak wszystkie inne zamki budowane przez zakon krzyżacki. Z trzech stron - północnej, południowej i wschodniej - wybudowano skrzydła. Główne skrzydło usytuowane od strony północy, było największe. Znajdowały się tam pomieszczenia reprezentacyjne: izba prokuratora, kaplica, refektarz. Na parterze mieściły się pomieszczenia gospodarcze, natomiast trzecia kondygnacja pełniła funkcje magazynowo - obronne. Dwa pozostałe skrzydła były stosunkowo węższe i niższe. Tam znajdowały się pomieszczenia gospodarcze. Zamek nie posiadał wież, ani podzamcza, a wewnątrz zamku utworzony był czworoboczny dziedziniec z krużgankami na piętrze umożliwiający komunikację. 

Fot. 2. Drewniane krużganki wewnątrz dziedzińca zamku. 

Źródło: Źródło: Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie,  http://www.muzeum.ketrzyn.pl/zamek/, (dostęp 12.07.2022 r.).

    Zamek pełnił funkcje strażnicy, chroniącej zdobyte tereny, stanowił bazę dalszej ekspansji na wschód, a także był siedzibą administratora przyległych do zamku terenów. 

    Przez kolejne stulecia zamek przechodził z rąk do rąk, będąc na zmianę w posiadaniu zakonu krzyżackiego i wojska polskiego, będąc wielokrotnie przebudowywanym.  Na początku XX wieku miasto przeznaczyło pomieszczenia zamku na mieszkania, co spowodowało, że w zamku zostały zamontowane prostokątne okna - co w efekcie spowodowało, że zamek stracił swój charakter.  Przed pierwszą wojną światową na zamku znajdowało się także niemieckie biuro 3 Brygady Piechoty. Natomiast przed drugą wojną  światową zamek zaadoptowano na urząd finansowy i mieszkania urzędników, by na początku 1940 roku w części zamku stworzyć schron przeciwlotniczy. Pod koniec drugiej wojny światowej, wojsko radzieckie, które zajęło miasto, spaliło zamek, oraz znaczną część staromiejskiej budowy. 

Fot. 3. Ruiny zamku od strony dziedzińca

Źródło: Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie,  http://www.muzeum.ketrzyn.pl/zamek/, (dostęp 12.07.2022 r.).

    W latach 1964 - 1964 Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie doprowadził do odbudowy zamku, nadając mu ponownie gotycki charakter. 

    Obecnie w murach zamku ma siedzibę Muzeum Wojciecha Kętrzyńskiego, znajduje się tu biblioteka miejska, Centrum Kultury „Zamek”, a w piwnicach zamku ma swoją siedzibę bractwo rycerskie.

---

1.  Jackiewicz-Ganiec M., Ganiec M., Zamki Państwa Krzyżackiego w dawnych Prusach, Powiśle, Warmia, Mazury, Studio Wydawnicze ARTA Mirosław Ganiec, Olsztyn 2006., s. 175-183.

2. Kętrzyńskie Centrum Kultury „Zamek”, http://kck.ketrzyn.pl/ (dostęp 12.07.2022 r.).

3. Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie, http://www.muzeum.ketrzyn.pl/zamek/, (dostęp  12.07.2022 r.).