Zamek krzyżacki w Pasłęku

 Najnowsze badania archeologiczne dowodzą, że drewnianą warownię wzniesioną w II połowie XIII wieku na miejscu grodu plemion Pruskich. W I połowie XIV wieku na jej miejscu zbudowano murowaną warownię, która na początku obejmowała tylko jedno skrzydło, składające się z trzech kondygnacji. Pod koniec XIV wieku dobudowano skrzydło wschodnie warowni, i w takiej postaci zamek istniał do 1543 roku, w którym to roku  został doszczętnie zniszczony w wielkim pożarze. 

Fot. 1. Zamek w Pasłęku,  Mazury zachodnie. Zachodniomazurska Lokalna Organizacja Turystyczna, https://mazury-zachodnie.pl/aktualnosci/896-paslek, (dostęp 31.08.2022 r.).

W pierwszych latach istnienia zamku zarządzał nim prokurator podlegający komturowi z Elbląga. Pierwsze próby zdobycia zamku przez wojska polsko - litewskiej miały miejsce już w 1414 roku. Spotkały się one ze znacznym oporem rycerzy krzyżackich, którzy to starcie wygrali. Zamek był we władaniu zakony krzyżackiego przez kolejne 40 lat, aż do roku 1454, kiedy to propolscy mieszczanie wymusili na krzyżakach poddanie się i opuszczenie średniowiecznej warowni. W 1521 roku podczas wojny polsko - krzyżackiej zamek uległ dewastacji i zniszczeniu, a 100 lat po pierwszej walce o zamek,  uległ on ogromnym zniszczeniom w pożarze. Po 35 latach elektor brandenburski Jerzy Fryderyk odbudował skrzydło wschodnie wraz z basztą. Przez kolejne stulecia średniowieczna warownia przechodziła z rąk do rąk, by być w posiadaniu raz zakonu krzyżackiego a raz wojsk polskich. W tym czasie dobudowywano kolejne skrzydła zamku, mury obronne i baszty. 

Fot. 2. Zamek w Pasłęku, Zamkomania, Polskie Zamki i dwory, https://zamkomania.pl/paslek.php, (dostęp 31.08.2022 r.).

Murowana gotycka budowla zmieniała swoich właścicieli, a ze zmianą właścicieli zmieniało się również przeznaczenie zamku. Pełnił on funkcje więzienia, szpitala, mieszkań urzędników, magazynów a nawet teatru i kościoła. Podczas II wojny światowej zamek uległ ogromnym zniszczeniom i pozostały tylko mury, które również były w bardzo złym stanie. W latach 60 XX wieku rozpoczęto praca archeologiczne, podczas których odkryto fragmenty średniowiecznych murów, brukowaną ulicę w suchej fosie, fragmenty wieży pierwotnej zabudowy a nawet tunel łączący kościół z zamkiem.

Aktualne zamek zaadoptowany jest na cele kulturowe i znajduje się w nim Biblioteka Publiczna, Pasłęcki Ośrodek Kultury, oraz Rada Miejska. 

Źródła:

1.Zamkomania,  https://zamkomania.pl/paslek.php, (dostęp 31.08.2022 r.).