Zamek krzyżacki w Pieniężnie
Budowę zamku rozpoczęto na początku XIV wieku, jako siedzibę komornika kapituły. Pieniężno było pierwszym zamkiem biskupów warmińskich, który został opanowany przez krzyżaków, podczas wojny trzynastoletniej. Początkowo zbudowane zostało jedynie jedno skrzydło dwukondygnacyjne oraz budynki gospodarcze, podobnie jak w innych zamkach. W kolejnych latach główny budynek został powiększony o jedno piętro, dobudowane zostały również skrzydło północne i południowe.
Fot. 1. Zamek w Pieniężnie, https://www.osmol.pl/pieniezno/, (dostęp 6.09.2022 r.).Podczas wojny polsko - krzyżackiej w 1414 roku zamek jak i całe miasto zostało zniszczony, a w kolejnych latach ponownie odbudowywany. Niestety już w 1455 roku podczas wojny trzynastoletniej zamek doszczętnie spłonął.
Ciekawostką jest, że w I połowie XIV wieku administratorem Pieniężna był Mikołaj Kopernik. Jak większość warowni obronnych, tak samo zamek w Pieniężnie przechodził z rąk do rąk, będąc na zmianę w posiadaniu Polski, zakonu krzyżackiego, a w 1626 roku został przejęty przez Szwedów. Nie trwało to jednak długo, bo rok później odbił go hetman Stanisław 'Rewera" Potocki. Niestety kilka lat później zamek został spalony i częściowo zburzony przez Szwedów.
Fot. 2. Panorama Pieniężna wraz z zamkiem - 1916 rok, https://zamkomania.pl/pieniezno.php, (dostęp 6.09.2022r.).Pierwsza próba odbudowy w 1640 roku, podczas której powstały barokowe szczyty, spowodowała, że warowania straciła charakter obronny. Kolejne próby przebudowy zamku, które miały miejsce w XIX i XX wieku, również nie pomogły, w odzyskaniu gotyckiego stylu. W 1870 roku, z powodu bardzo złego stanu budynek został częściowo rozebrany, a wschodnie i południowe skrzydło zamku przestało istnieć. Pozostałe budynki i pomieszczenia zostały zagospodarowane na pomieszczenia administracyjne oraz sąd zaborcy pruskiego. W latach 20 - tych XX wieku, w zamku istniało muzeum regionalne, oraz szkoła. Niestety pod koniec II wojny światowej zamek został doszczętnie zdewastowany i spalony.
W 2000 roku ruiny budowli zostały sprzedane prywatnemu inwestorowi, który niestety nie dotrzymał umowy, w której mowa była o remoncie zamku zgodnie z zasadami konserwacji zabytków. Zamek po wielu latach wrócił w posiadanie miasta i nadal szukany jest nowy inwestor, który zachowując zasady konserwacji zabytku, zagospodaruje zamek na cele turystyczno - kulturalne.
Źródła:
1. Zamomania. Polskie zamki i dwory obronne, https://zamkomania.pl/pieniezno.php, (dostęp 6.09.2020 r.).
2. Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok, s. 115.
3. Gmina Odzyska Zamek Kapituły Warmińskiej w Pieniężnie, https://radioolsztyn.pl/gmina-odzyska-zamek-kapituly-warminskiej-w-pienieznie/01156511,(dostęp 6.09.2022 r.).
Komentarze
Prześlij komentarz