Wspieranie dziedzictwa historyczno-kulturowego jako element polityki rozwoju regionalnego Unii Europejskiej

  Polityka regionalna definiowana jest jako świadoma i celowa działalność organów władzy publicznej, która zmierza do pobudzenia rozwoju regionalnego, poprzez aktywowanie endogenicznych czynników wzrostu, prowadzących do zwiększania konkurencyjności poszczególnych regionów, a w efekcie całego kraju. Podstawowym podziałem polityki regionalnej jest podział na politykę interregionalną i intraregionalną. Polityka interregionalna (międzyregionalna) to polityka prowadzona na szczeblu centralnym przez rząd, której celem jest wyrównywanie poziomu rozwoju między regionami całego kraju. Z kolei polityka intraregionalna (wewnątrzregionalna) to polityka prowadzona przez organy samorządu terytorialnego dla realizacji własnych celów w obrębie regionu.  

    Wspólną politykę regionalną prowadzi także Unia Europejska, jedna z największych organizacji gospodarczo - politycznych świata, w skład której wchodzi obecnie 28 suwerennych państw europejskich. Nadrzędnym celem polityki regionalnej jest wykorzystywanie różnorodnych cech, zasobów i możliwości danego regionu w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego poszczególnych regionów. Efektem tego będzie zwiększenie konkurencyjności tych obszarów w układzie globalnym. W ramach wspólnej polityki regionalnej Wspólnota dąży do rozwoju wielu dziedzin gospodarki. 

    Komisja Europejska widzi szanse dla rozwoju regionalnego w odpowiednim wykorzystaniu i ochronie dziedzictwa historyczno-kulturowego. W tym celu stworzono programy wspierające działania w sferze kultury i zachęcające do inwestycji mających na celu ochronę, a jednocześnie promocję zasobów dziedzictwa kulturowego, które doprowadzą do rozwoju w danym regionie. Polska jako członek Unii Europejskiej ma prawo ubiegać się o pomoc finansową pochodzącą z funduszy europejskich m.in. w celu realizacji inwestycji kulturalnych. Funduszami takimi są fundusze strukturalne i Fundusz Spójności, które wspierają działania prowadzące do rozwoju społeczno-gospodarczego regionu. Inwestycje zwiększają atrakcyjność tych miejsc oraz podnoszą poziom życia społeczeństwa zamieszkującego te regiony. Do działań takich zaliczamy inwestycje w kulturę. Projekty angażujące dziedzictwo historyczno kulturowe powinny być traktowane jako efektywne gospodarowanie posiadanym potencjałem, często niestety pomijanym w planach rozwoju gospodarczego, mimo wielu przykładów pozytywnych rezultatów z różnych regionów Europy. 

    Dziedzictwo kulturowe jest uznawane za bardzo ważny czynnik rozwoju społeczno - gospodarczego. Możliwość wpływu kultury na rozwój regionu staje się coraz większa, a jej wykorzystanie oddziałuje na zwiększenie atrakcyjności danego obszaru dla turystów oraz inwestorów. Turystyka kulturowa generuje coraz to większe dochody, tworzy nowe miejsca pracy, tym samym wpływa na rozwój gospodarczy. Coraz większe zainteresowanie kulturą, jako ważną dla rozwoju gospodarki dziedziną, widać w programach Unii Europejskiej, m.in. w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, w Programie Kreatywna Europa oraz Programie Operacyjnym Europa Środkowa 2020

Źródła:

1. Pinder L., Sharpley R., Zarządzanie turystyką, PWE, Warszawa 2008, s. 242. 

2. Sawicki B., Golian S., Potencjał turystyczny gmin położonych w południowej części powiatu łukowskiego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wyd. FAPA, Warszawa 2009, s. 21-32.

3. Tkaczyński J.W., Świstak M., Encyklopedia polityki regionalnej i funduszy europejskich, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2013, s. 164-165. 28 Pastuszka S., Polityka regionalna Unii Europejskiej. Cele, narzędzia, efekty, Difin, Warszawa 2012, s. 86.