Szlak Zamków Gotyckich - Zamek w Bytowie

    Unikatowe w skali świata gotyckie zamki ceglane stanowią istotny element oferty turystycznej i kulturalnej Polski. Powstałe siedem wieków temu w Prusach Państwo Krzyżackie, pozostawiło po sobie fenomenalną spuściznę, zadziwiającą każdego, kto zwiedza fortyfikacje obronne, zachowane w dobrym stanie, do dzisiejszych czasów. Dziś nie można już sobie wyobrazić pejzażu Powiśla, Warmii i Mazur bez gotyckich ceglanych zamków krzyżackich, urozmaicających krajobraz północno-wschodniej Polski. O wartości tak cennego zasobu kultury i sztuki, jakim są średniowieczne zamki, budowane przez Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, świadczy stworzenie Szlaku Gotyckich Zamków.

Szlak Gotyckich Zamków jest szlakiem turystycznym obejmującym obiekty znajdujące się na Warmii, Mazurach, Powiślu i Kaszubach. Wśród 12 obiektów są budowle biskupie, krzyżackie i kapitulne, w murach których można przenieść się w czasy ich świetności, podziwiając kulturę i tradycję zakonu krzyżackiego. Szlak turystyczny definiowany jest przez Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawczego (PTTK) jako „wytyczona w terenie trasa, służąca do odbywania wycieczek, oznakowana jednolitymi znakami (symbolami) i wyposażona w urządzenia informacyjne, które zapewniają bezpieczne i spokojne jej przebycie turyście o dowolnym poziomie umiejętności i doświadczenia, bez względu na porę roku i poza ekstremalnymi warunkami pogodowymi”[1]. Atrakcjami na Szlaku Gotyckich Zamków, nie są jedynie średniowieczne mury zamków, ale również imprezy w nich organizowane tj. turnieje rycerskie, widowiska „dźwięk i światło", pokazy rzemiosła i kunsztu, koncerty dawnej muzyki, jarmarki i kiermasze. Wszystkie te wydarzenia sprawiają, że w murach zamku możemy przenieść się do czasów krzyżaków, rycerzy i dam dworu. 

Fot. 1. Szlak Gotyckich Zamków

Źródło: Szlak Gotyckich Zamków, https://commons.wikimedia.org/wiki /File:Polskie_Zamki_Gotyckie.JPG (dostęp 10.05.2022 r.).

 

Pierwszym elementem na Szlaku Gotyckich Zamków jest zamek krzyżacki w Bytowie (Kaszuby), wybudowany na przełomie XIV i XV w. Fortyfikacja została wzniesiona na planie prostokąta z basztami w czterech narożnikach, jedną kwadratową na stronie północnej i trzema okrągłymi w pozostałych narożnikach. Zamek został zbudowany z kamieni, użytych w dolnych partiach oraz z cegieł w górnych częściach zamku. Przed budynkiem usytuowane było podzamcze, chroniące wjazd do zamku, w którym znajdował się tylko jeden budynek mieszkalny, Dom Zakonny, będący siedzibą bytowskich prokuratorów krzyżackich. W XVI w. dobudowano dwa nowe budynki. Pierwszy z nich od strony południowo wschodniej to Dom Książęcy, który dotrwał do dziś. Drugim budynkiem była usytuowana na stronie południowo-zachodniej, kancelaria książęca. W 1623 r. przy murze północno-wschodnim wybudowano Dom Widów, a także wzmocniono wały obronne. Na przełomie XIX i XX w.  w zamku mieściły się spichlerze, więzienie, sąd powiatowy i urząd powiatowy, a na początku XX w. w zamku znajdowało się schronisko młodzieżowe. Bytów w czasie II wojny światowej został zrujnowany, jedynie zamek przetrwał prawie w nienaruszonym stanie. Obecnie w murach zamku mieści się Muzeum Zachodniokaszubskie, biblioteka, restauracja i hotel. Na zamku organizowane są również koncerty, wystawy, wernisaże i inne imprezy kulturalne[2].

Fot. 2.  Zamek w Bytowie,

Źródło: https://opiniolog.com/pl/read/3614/, (dostęp 10.05.2022r.).

[1] Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, instrukcje znakowania szlaków turystycznych, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, 2014, s. 5.

[2] Zamek w Bytowie, http://www.zamki.pl/?idzamku=bytow (dostęp 10.05.2022 r.).